Tại sao người tập Vịnh Xuân lại phải có đạo? Vì sao chúng ta cần biết đạo khi tập Vịnh Xuân, có cần có đường lối nếu muốn đạt đến đỉnh cao của môn này không?

Vì đạo tạo ra vũ trụ, vũ trụ tạo ra con người, và con người tạo ra Vịnh Xuân. Muốn hiểu được ngọn cần hiểu được gốc. Đạo là đường đi, là kim chỉ nam, là chân lý cho hành động, giống như “Đạo của người quân tử” vậy, muốn làm được bậc quân tử phải học đạo. Nếu các bạn có thể hiểu được và ứng dụng được đạo vào Vịnh Xuân, chắc chắn các bạn sẽ đi đến thành công. Người tập Vịnh Xuân khôn ngoan hiểu đạo và điều chỉnh cách tập. Người tập trung bình nghe về đạo có thể bỏ ngoài tai và quên nó. Người tập kém nghe về đạo có thể nghĩ là trò cười, vậy quả là tiếc lắm thay.

5 đạo trong võ

Ở đây không bàn nhiều về nguyên lý hay khẩu quyết, có thể tóm tắt nội dung về đạo trong cách tập Vịnh Xuân như sau:

Thực tiễn cần có lý thuyết và ngược lại, lý luận đúng đưa đến hành động đúng, nhưng để hiểu được đạo phải kết hợp cả quan sát và trải nghiệm thực tế. Nếu một huấn luyện viên chỉ mô tả hay trình diễn cách khóa tay trong Vịnh Xuân, người học viên mới sẽ không thể lĩnh hội được, anh ta chỉ có thể tiếp thu được nếu anh ta tập luyện hoặc đã có kinh nghiệm, giữa quan sát và kinh nghiệm không mâu thuẫn nhau, mà chung một con đường đến chân lý.

Thất bại là mẹ thành công: người tập Vịnh Xuân sẽ có lúc thất bại hoặc chán nản vì tập không tiến bộ, nên nhớ không có ngày đẹp trời nếu không có những ngày xấu trời, giữa thất bại và thành công có sự đan xen lẫn nhau, cái thất bại có thể đang là khởi nguồn của cái tốt, không có mùa hè ấm áp nếu không có mùa đông lạnh lẽo. Đừng so sánh và trách cứ nếu chúng ta thấy yếu đuối và chưa tiến bộ.

Ta thấy Bruce Lee nhanh và mạnh mẽ bởi vì ta so sánh anh ấy với ta và với đa số người tập võ bình thường khác.

Khi so sánh cần so sánh với cùng điểm khởi đầu, nên để tinh thần luôn nhẹ nhõm. Để trở thành nhà vô địch sẽ có nhiều cách, trong đó cần biết cách để giữ được sức lực tối ưu nhất và tinh thần tốt nhất. Bruce Lee có thể bay lượn nhẹ nhàng và áp đảo đối thủ mà vẫn nhận được sự tôn trọng, vì anh ta biết cách, anh ta có thể đánh được bất cứ cú nào từ bất cứ vị trí nào nhờ anh ta nhẹ nhõm.

Đạo là bao quanh mọi vật, giống như mọi nguồn gốc và triết lý đều nằm dưới vũ trụ này. Đạo duy trì cân bằng, làm bằng cái sắc nhọn, điều chỉnh, mài giũa lại cái ngu tối. Hãy giữ mình dưới mặt đất, và không bao giờ ghen tị, không đố kỵ tài năng với kẻ khác sẽ cho phép chúng ta tập trung phát triển được tài năng của chính chúng ta.

Một HLV khôn ngoan sẽ cung cấp cho người tập Vịnh Xuân các cách tập để đạt được thành công, không để cái tôi của họ phát triển quá lớn. Hãy phát triển các kỹ năng, không phát triển tham vọng bạn sẽ có được sức mạnh.

Một cú phá đòn khóa tay trong niêm thủ cũng vậy, nếu đúng đạo là không hấp tấp, không để đối thủ biết tay nào là phá, tay nào là niêm, bạn cần mài giũa kỹ năng này, hãy duy trì cân bằng ngay khi có thể, đừng trả đòn như một kẻ cướp.

Đạo là rõ ràng, trực giác, hãy ẩn chứa trong cái nhìn đơn giản hơn, hãy kiểm soát mọi nơi mọi lúc.

Vũ trụ là không phân ly, chúng tác dụng lên mọi người như nhau. Đạo mang sinh khí của vũ trụ. Người tập Vịnh Xuân khôn ngoan chấp nhận và không để ý đến xung quanh, không cần biết gió mưa, hãy xem đó là việc của vũ trụ, chỉ cần tập trung khi tập luyện.

Vịnh Xuân không phải là cuộc đấu xem kẻ nào mạnh nhất. Kẻ chiến thắng biết làm nản lòng và gây khó khăn cho từng bước chân của đối thủ. Họ biết sử dụng những kỹ thuật nhanh và lắt léo để làm đối thủ bối rối và mất tập trung, mất thăng bằng.

Vạn vật nên vị tha, mọi thứ là hư vô, đạo không có đích đến, hãy cứ đi rồi sẽ đến. Hãy tập luyện Vịnh Xuân từng bước, từ cơ bản nhất đến phức tạp, không nóng lòng tìm kiếm thành tích.

Vịnh Xuân trình độ cao phải như nước chảy, tư thế và tâm khi tập phải lỏng như nước, “không gì mềm như nước và không gì mạnh như nước”, nước chảy quanh mọi vật cản rồi gia tăng tốc độ và cuốn phăng vật cản đi ra sau nó.

Hãy giữ cho tâm thật tĩnh, chỉ tập trung vào ngay cái thực tại, từng bài tập một. Hãy hòa nhã và khoan thai trước bạn tập và đối thủ, họ sẽ nể phục bạn. Chỉ cần bạn luôn tập trung và tĩnh lặng, không nóng giận khi tập, rồi bạn sẽ thấy chính họ sẽ đem lại thành công cho bạn. Tránh tranh cãi, không tranh cãi sẽ không có phiền phức, như vậy tâm của bạn sẽ càng tĩnh hơn.

đạo của người luyện tập Vĩnh Xuân Quyền

Không thể nắm được đạo bằng các giác quan, bởi vì đạo là vô hình, nhưng đạo tác dụng mọi nơi mọi lúc, nó không tách rời khỏi vạn vật. Hãy thả lỏng, nghĩ quá nhiều sẽ khó nắm bắt được đạo.

Diệp Vấn là người đã hiểu được đạo. Mỗi lần dạy học trò, ông đều dặn học trò phải thả lỏng, không nghĩ quá nhiều khi tập. Vì vậy tỉ lệ học trò hiểu được đạo để thành công sau này khá nhiều, đó là tỷ lệ hiếm có cho đến tận ngày nay.

Người tập hiểu đạo là luôn cẩn trọng, luôn tập trước những kỹ thuật tập có tỷ lệ phần trăm thành công cao, luôn giữ được sự lạnh lùng, luôn lịch sự và tôn trọng đối thủ. Với người tập Vịnh Xuân, khi tập vẻ mặt cần lạnh như giấy, mịn như thớ gỗ, tâm lúc nào cũng trong như hồ nước mùa xuân.

Đừng tìm kiếm sự hoàn hảo. Khi nước rót đến miệng cốc, nó có thể tràn, không nên để ý nhiều đến vẻ hoàn hảo bề ngoài, nó sẽ gây quá tải lên chính bạn. Nếu cứ lấy vẻ hoàn hảo bề ngoài, hay các chiêu thức đẹp trong các phim của Chung Tử Đơn để so sánh, bạn sẽ không tập được như vậy, hãy là chính bạn dù mình chưa hoàn hảo.

Trong khi sử dụng Vịnh Xuân vào thực tế, nếu cầu toàn quá bạn sẽ trở thành nô lệ, nếu cứ khát khao sự hoàn hảo nó sẽ phá hủy chính bạn. Hãy nghĩ đến sự đơn giản và hiệu quả.

Không nóng vội khi tập, hãy để ý nghĩ và cơ thể đồng nhất, hãy để chúng thả lỏng, chúng sẽ dẫn đường cho bạn đến vẻ đẹp của Vịnh Xuân giống như khi nhìn vào mắt trẻ thơ vậy. Hãy bình tĩnh sẽ không gặp phải sự rối loạn khi tập.

Hãy đi từng bước, không lo lắng đến thành tích rồi bạn sẽ nhận ra nó tự đến. Hãy học một vài kỹ năng và luyện thành thục nó, biến nó thành cái tự nhiên trong chính bạn, rồi bạn sẽ nhận ra nó khi có cơ hội.

Hãy luôn giữ tay vào hẳn trung tâm rồi mới đưa đi. Nhưng đừng suy nghĩ đến tay, tay chỉ là một bộ xương khô nếu không có tâm, dù tay có bằng kim loại, hay gỗ hay kim cương đi nữa cũng chỉ nên xem là thứ vô hình. Nếu gặp thực tế mà cứ nghĩ xem tay ta nên thế nào thì đã quá muộn.

Để chiến thắng trong tập Vịnh Xuân, không được để ý đến bất cứ thứ gì xung quanh, chỉ tập trung nghe từ trong tâm. Nếu cứ nhìn hết mọi thứ sẽ chẳng khác một kẻ mù, nếu cứ nghe hết mọi thứ chẳng khác gì kẻ điếc. Nếm mọi thứ vào miệng sẽ mất vị giác. Nhìn quá nhiều, nghe quá nhiều, nói quá nhiều khi tập cũng vậy, nó sẽ làm đầu óc mất tỉnh táo. Hãy nhận ra chính bạn khi tập, đừng nghĩ đến thành tích rồi bạn sẽ có nó. Đừng nghĩ đến chiêu thức, thì chiêu thức sẽ quay lại với bạn.

Đừng nghĩ về nguy cơ phía trước hay phía sau, chỉ tập trung khi đối thủ đến. Không để mất vị trí, vì tình huống sẽ thay đổi rất nhanh. Không hy vọng cũng không sợ hãi, chúng chỉ là những thứ vô hình và mỏng manh xuất hiện trong tâm trí ta. Chúng ta đang đấu, đang tập với một thứ hữu hình, trong khi lại tin vào một thứ vô hình?

Khi người tập không có đạo, tức là không được giảng giải về lý luận, anh ta có thể mất niềm tin. Khi tập niêm thủ với bạn, các thành viên phải hiểu đạo để không bao giờ mâu thuẫn với nhau.

Khi xuất đòn, cố gắng không nghĩ gì thì đòn đánh sẽ rõ ràng và chính xác hơn, không quan tâm nhiều vào đối thủ bạn sẽ xử lý tốt hơn. Khi tập cũng vậy, không nên áp đặt tham vọng, không đố kỵ. Hãy giữ mọi thứ đơn giản, hãy lấy cái đơn giản chế ngự cái phức tạp.

Luôn thả lỏng và tập trung khi tập cũng như khi đối diện thực tế bạn sẽ có tất cả.

Biết điểm yếu của mình mà sửa là kẻ khôn. Kẻ vô địch trong Vịnh Xuân làm được điều đó, kẻ thất bại thì chỉ luẩn quẩn nghĩ về nó. Trước khi gặp thực tế thì cần chuẩn bị tốt và tập luyện chăm chỉ, nhưng khi vào thực tế thì luôn bình tĩnh va tỉnh táo. Khi đã vào sân tập, hãy dừng suy nghĩ, chỉ tập trung tập, hãy quên ngay cái đã qua và cũng đừng nghĩ đến cái hay phía trước.

Vịnh Xuân quyền là nghệ thuật đánh thắng chính mình. Kẻ thành công chiến thắng chính mình, đó là đạo. Kẻ thua lại nghĩ quá nhiều về đối thủ, tức giận khi mình tập không tốt bằng họ, khi tập thì như kẻ tập thuê cho mình. Người giỏi Vịnh Xuân còn biết chờ đợi và chờ đúng thời điểm để hành động. Khi bạn hành động mà không cần nóng vội là bạn đã thắng chính mình.

Bái sư

Điều quan trọng của đạo là các bạn phải tìm thấy điều mình cần trong đó, không ai khác có thể giúp bạn tìm điều các bạn đang cần, đạo là đường đi, không phải là đích đến.

TP. HCM 09/2015

VS. Xuân Hiếu – CLB Vịnh Xuân Hongkong